Гулудард, роҳҳои пешгирӣ ва табобати он.

ДУШАНБЕ, 30.01.2023 /АМИТ «Ховар»/. Соли 2022 нашриёти «Адиб» аз ҳисоби Фонди захиравии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон 21 номгӯй китоб, аз ҳисоби даромадҳои дохилии муассиса 23 номгӯй китоби бадеӣ ва 21 номгӯй адабиёти кӯдаконаро рўи чоп оварда, дастраси хонандагон намудааст. Дар ин хусус имрўз дар нишасти матбуотии Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон хабар дода шуд.

Тазаккур дода шуд, ки бори нахуст дар таърихи мамлакат бо ибтикори Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва аз ҳисоби Фонди захиравии Сарвари давлат силсилаи китобҳои қаламкашони барҷастаи тоҷик «Ахтарони адаб» бо сифати баланд ба нашр расид.

Таъкид гардид, ки дар силсилаи «Ахтарони адаб» осори мунтахаби 101 шоири классики тоҷику форс дар 39 ҷилд ва дар баёзҳои мухтасари насри муосир намунаи осори 22 нависанда ва дар бахши назм намунаи ашъори 41 шоири муосир муаррифӣ гардида, теъдоди умумии силсила 250 ҳазор нусхаро дар бар мегирад, ки дар маҷмӯъ осори 163 адиби классик ва муосир дар он гирдоварӣ шудаанд.

Дар нишасти хабарӣ ҳамчунин иттилоъ дода шуд, ки Сарредаксияи илмии «Энсиклопедияи Миллии Тоҷик» соли 2022 12 унвон китобро бо теъдоди умумии 16,500 нусха мунташир кард. Аз китобҳои нашршуда 85 фоизашон таълифӣ ва 15 дарсади он баргардон аз форсӣ мебошанд.

Муассисаҳои нашриявии вазорат дар соли сипаришуда дар маҷмӯъ 98 номгӯй китоб бо теъдоди 108 ҳазору 750 нусха адабиёти бадеӣ ва илмӣ-оммавӣ ба табъ расониданд.

• 

ДУШАНБЕ, 30.01.2023 /АМИТ«Ховар»/. Хонандагони Муассисаи таълимии давлатии «Мактаби президентӣ барои кӯдакони болаёқат дар шаҳри Хоруғи ВМКБ» барои иштирок дар Озмуни ҷумҳуриявии ««Тоҷикон»— оинаи таърихи миллат» ҳамаҷониба омодагӣ  мегиранд. Дар ин хусус АМИТ «Ховар» бо истинод ба муассисаи мазкур хабар медиҳад.

Тибқи низомнома, озмуни мазкур аз чор давр иборат буда, аз моҳи феврал то моҳи декабри соли 2023 доир карда мешавад.

Даври якуми он моҳи феврал дар муассисаҳои таълимӣ ва ташкилоту муассисаҳои мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, даври дуюм моҳи июн дар маркази шаҳр ва ноҳияҳо (ба истиснои шаҳри Душанбе) баргузор мешавад. Даври сеюми озмун нимаи дуюми моҳи сентябр дар марказҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳои Суғду Хатлон, шаҳри Душанбе ва шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ барпо мегардад. Даври чоруми озмун нимаи якуми моҳи декабр барои ғолибони ҷойҳои якум, дуюм ва сеюм дар Муассисаи давлатии «Китобхонаи миллӣ»-и Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида мешавад.

Ёдовар мешавем, ки бо мақсади арҷгузорӣ ба таърихи пурифтихор ва омӯзиши амиқу ҳамаҷонибаи корномаҳои шоистаи ниёгони миллати тоҷик, тақвияти ҳисси худогоҳӣ ва худшиносии миллӣ, эҳёи ҳофизаи таърихӣ ва шинохти бештари нақши миллати куҳанбунёду фарҳангсолори тоҷик дар рушди тамаддуни инсоният таҳти сарпарастии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон имсол ба ифтихори 115-солагии академик Бобоҷон Ғафуров Озмуни ҷумҳуриявии «Тоҷикон – оинаи таърихи миллат» баргузор карда мешавад.

• 

ДУШАНБЕ, 30.01.2023. /АМИТ «Ховар»/. Хонандаи Муассисаи давлатии «Мактаби мусиқии бачагонаи 3-и ба номи А. С. Ленский»-и Раёсати фарҳанги шаҳри Душанбе Муаттар Маликова дар онлайн-озмуни байналмилалии «Дунёи маҳорат» («Мир талантов»), ки дар Олмон баргузор шуд, дар байни 600 нафар иштирокчӣ ҳунарнамоӣ намуда, бо навозиши асбоби аврупоии «Фортепиано»   соҳиби Гран-прии озмун гардид. Дар ин озмун хонандаи дигари ин муассиса Гулнора Низомова низ иштирок карда, сазовори ҷойи якум гардид. Дар ин бора ба АМИТ «Ховар» директори муассисаи мазкур Абдусамад Акрамов хабар дод.

Дар озмун аз ҷониби ҳайати ҳакамон ва ташкилкунандагони он ба омӯзгори муассиса Фирӯза Қосимова «Сипоснома» тақдим карда шуд.

Инчунин хонандаи муассисаи мазкур Муаттара Маликова моҳи январи соли равон дар онлайнозмуни 7-уми байналмилалии мусиқии (cantabile)-и Ҷумҳурии Туркия соҳиби ГРАН- прии озмун гардида, омӯзгори муассиса Фирӯза Қосимова бо «СЕРТИФИКАТ» қадрдонӣ гардид.

Мояи ифтихор аст, ки Муаттара Маликова аз 6 то 13 январи соли равон дар Озмуни байналмилалии шаҳри Қазони Ҷумҳурии Тотористони Федератсияи Русия низ фаъолона иштирок намуда, сазовори ҷойи якум гардид. Омӯзгори ӯ Фирӯза Қосимова бо унвони «Беҳтарин омӯзгор» қадрдонӣ карда шуд.

ДУШАНБЕ, 28.01.2022 /АМИТ «Ховар»/. Пагоҳ, 29 январ дар Боғи фарҳангӣ-фароғатии ба номи Абдулқосим Фирдавсии шаҳри Душанбе иди Сада ва намоиши ниҳолҳою тухмии зироати кишоварзӣ баргузор мегардад. Дар ҷашнгоҳ гулхани баргу, ки рамзи ин ид мебошад, афрӯхта мешавад. Инчунин дар ин рӯз гӯшаи тавсияи олимону мутахассисон оид ба омодагӣ ба кишту кори баҳорӣ, намоиши ҳама гуна олоти кории кишоварзӣ, хони пурнозу неъмат, муаррифии ҳунарҳои мардумӣ, намоиш ва фурӯши ниҳолҳои мевадиҳандаву сояафкан, гулу буттаҳои ҳамешасабзи ороишӣ, тухмиҳои зироати кишоварзӣ ва дигар маҳсулоте, ки ҷашни Садаро ифода  мекунанд, пешниҳод мегарданд. Дар ин хусус ба АМИТ «Ховар» дар маркази матбуоти Вазорати кишоварзии Ҷумҳурии Тоҷикистон иттилоъ доданд.

Дар ин рӯз аз ҷониби Вазорати кишоварзии мамлакат тақдими ҷоизаҳо ба фаъолони соҳа низ дар назар дошта шудааст. Сокинони пойтахт имкон доранд, ки аз ин ҷашнгоҳ гулу бутта ва ниҳолҳои гуногунро бо нархи арзон харидорӣ намоянд.

Бояд гуфт, ки дар ҷумҳурӣ ҳамасола иди Сада бо шукӯҳу шаҳомати хосса таҷлил карда мешавад, зеро он таърихи аз 3000 то 5000-соларо дорост. Калимаи Сада аз забони мардуми ориёии қадим гирифта шуда, оташро ифода менамояд.

Ба иттилои пажӯҳишгарон, дар рӯзи таҷлили иди Сада афрӯхтани оташ ва дар гирди он рақсу бозӣ намудан маънои онро дорад, ки баъди сардиву карахтии фасли зимистон мебояд боз ба гармиву хушиҳои зиндагӣ рӯй овард. Аҷдодони мо бо афрӯхтани оташ бо дили гарму нармашон мардуми оламро ба ободкорӣ, меҳру муҳаббат ва дӯстиву рафоқат ҳидоят менамуданд.

Ба андешаи таърихнигорон, номи ҷашн аслан аз шумораи сад гирифта шуда, аз 10 моҳи Баҳман то омадани Наврӯз 50 шабу 50 рӯзро фаро мегирад. Ба қавли Абурайҳони Берунӣ, аҷдодони барӯманди мо шабу рӯзро алоҳида ҳисоб мекарданд, ки он дар якҷоягӣ то расидани Наврӯз 100 шабу рӯзро ташкил менамуд. Мардум, бахусус деҳқонон дар шаби Сада бори дигар бузургдошти Худои гармию фурӯғи миноӣ- Митра (Меҳр)-ро ёдоварӣ намуда, ба поси он гулханҳои бузург меафрӯхтанд ва шодиву хушҳолӣ менамуданд. Сада моҳиятан пирӯзии рӯшноиро бар торикӣ ифода намуда, бо тантанаи оташафрӯзӣ омадани фасли баҳору муждаи пешакии Наврӯзро мерасонад.

Мавриди зикр аст, ки бо дастгирии Ҳукумати Ҷумҳурии  Тоҷикистон якчанд унсурҳои фарҳанги миллии халқи тоҷик ба Феҳристи умумиҷаҳонии репрезентативии ЮНЕСКО ворид гардиданд. Инчунин номинаи ҷашни «Сада» низ ба феҳристи мазкур пешниҳод гардида, барои шомил намудан ба ин  феҳрист мавриди корбарӣ қарор дорад.

Ёдовар мешавем, ки дар Тоҷикистон дар канори ҷашнҳои Наврӯзу Меҳргон ба эҳёи ҷашни Сада чун ҷашни пайванди инсон ва табиат таваҷҷуҳи зиёд зоҳир мешавад. Дар Паёми Пешвои миллат (26 декабри соли 2018) чунин омадааст: «Дар даврони истиқлоли давлатӣ ойину ҷашнҳои миллӣ ва арзишҳои фарҳангие, ки давоми асрҳо ягонагии маънавии мардумро ҳифз мекарданд, аз қабили Наврӯз, Меҳргон, Сада, Шашмақом, Фалак, атласу адрас, чакан ва монанди инҳо эҳё гардиданд».

Шоири маҳбубу хушбаён, муаллифи Суруди миллии Тоҷикистон устод Гулназар Келдӣ дар шеъри «Ҷашни Сада» ин идро раҳкушояндаи Наврӯз номида, хеле зебо ва дилнишин гуфтааст:

Сада сад раҳ кушояд сӯйи Наврӯз,

Ба рӯйи мо намояд рӯйи Наврӯз.

Сано гӯям ба ин ҷашни ниёгон,

Ки дар сармо расонад бӯйи Наврӯз.

• 

ДУШАНБЕ, 28.01.2023 /АМИТ «Ховар»/. Дар саҳни Коллеҷи ҳунарҳои мардумии шаҳри Истаравшан, ки макони асосии тантанаҳои ҷашнӣ ба ифтихори таҷлили ин иди бостонӣ интихоб шуда буд, ҷашни Сада бо шукӯҳу шаҳомати хосса таҷлил карда шуд. Дар ин бора АМИТ «Ховар» бо истинод ба дафтари матбуоти Раиси шаҳри Истаравшан хабар медиҳад.

Дар ҷашнгоҳ намоиши маҳсулоти кишоварзӣ, таомҳои миллӣ, ҳунарҳои мардумӣ, навъҳои тухмии зироат, техникаҳои соҳавӣ ва маҳсули меҳнати дастии донишҷӯён ба маърази тамошо гузошта шуд.

Дар ҷашни Сада гулхани рамзӣ афрӯхта шуда, барои шодию фараҳи иштирокдорон гурӯҳи ҳунармандони хушсалиқаи шаҳр намоиши театрикунонидашударо ба ифтихори ин ҷашни аҷдодӣ пешниҳоди ҳозирин гардониданд.

Раиси шаҳри Истаравшан Адҳам Маъмурзода баргузории чунин ҷашнҳои оммавии бошукӯҳро, ки тайи солҳои охир ба ҳукми анъана даромадааст, нишонаи иттиҳоду сарҷамъӣ ва ҷонибдории сокинони шарафманд аз сиёсати пешгирифтаи Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Ҳукумати мамлакат арзёбӣ намуд.

Таъкид гардид, ки Сада яке аз ҷашнҳои таърихӣ ва фарҳангии миллати тоҷик буда, ҳамчун рамзи офариниши ҳаёт ва оғози тозаи зиндагӣ аз давраҳои дур то ба имрўз расидааст.

Тавре Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз суханрониҳои хеш иброз доштанд, «мо ифтихор дорем, ки Тоҷикистон, барҳақ, ватани Наврӯз, Сада, Тиргон ва Меҳргон аст».

• 

РӮДАКӢ, 28.01.2023 /АМИТ «Ховар»/. Ба муносибати ҷашни Сада  дар маркази ноҳияи Рӯдакӣ ҷамъомади идонаи  пуршукӯҳ баргузор карда шуда, зимни он маҳсулоти кишоварзӣ ва  дастранҷи заҳматкашону ҳунарҳои мардумии ноҳия ба маърази тамошои сокинону меҳмонон гузошта шуд, хабар медиҳад мухбири минтақавии АМИТ «Ховар» Субҳониддини МАҲМУД.

Иштирокдорони ҷамъомад иброз доштанд, ки   «маросиму суннатҳои ин ҷашни бостонӣ гувоҳӣ медиҳанд, ки тоҷикон ва дигар халқҳои ориёӣ аз қадим ба заминдорӣ, ҳунармандӣ ва чорводорӣ машғул буда, ба табиат муҳаббати хосса доштаанд. Онҳо дигаргуниҳои табиатро эҳсос карда, барои қонеъ сохтани ниёзҳои рӯҳиву равонии худ ойину ҷашнҳо эҷод кардаанд, ки умеду орзуи одамон дар онҳо самимӣ, табиӣ ва гуворо ифода ёфтаанд».

Таҷлили расмии иди Сада далели он аст, ки мардуми шарафманди ноҳияи Рӯдакӣ  дар партави сиёсати Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон рӯ ба арзишҳои гузаштаи фарҳангии хеш оварда, эҳёи онҳоро вазифаи асосии худ медонанд.  Аз ин хотир, анъанаву расму оинҳо ва фарҳанги ғании мардуми тоҷик, ки аз қадимулайём бо замин  сару кор доштанд ва соҳиби маданияти баланди заминдорӣ буданд, то имрӯз зинда боқӣ монда, ҳамчун ҷузъи таркибии тамаддуни умумибашарӣ ба инсоният хизмат менамоянд. Чуноне ки Пешвои миллат иброз доштанд, «миллати тоҷик соҳиби ойину суннатҳои бостонӣ ва фарҳанги қадимӣ буда, дар тамаддуни ҷаҳонӣ саҳми сазовор гузоштааст. Суннату ойинҳои нек ва ҷашнҳои миллии мо, мисли Наврӯз, Меҳргон ва Сада дар тӯли таърих барои тарғиби ахлоқу маънавиёти созанда хизмат кардаанд».

• 

ДУШАНБЕ, 28.01.2023. /АМИТ «Ховар»/. Омӯзгори фанни физикаи литсейи Донишкадаи политехникии шаҳри Хуҷанд Ҷурабой Бобоҷонов ғолиби Озмуни ҷумҳуриявии   «Омӯзгори соли Тоҷикистон-2022» гардида, бо мукофоти пулӣ ба маблағи 30 ҳазор сомонӣ ва туҳфаи хотиравии Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон сарфароз гардонида шуд. Дар ин бора ба АМИТ «Ховар» дар маркази матбуоти Вазорати маориф ва илм хабар доданд.

Ҳамчунин, иштирокчиёни озмун — Азизамоҳ Идиева, Фарангез Оддиева бо нишони «Аълочии маориф ва илми Тоҷикистон», Гулнамо Мамадгаминова ва Бахтовар Ҳукумзода бо «Ифтихорнома»-и Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мукофотпулӣ аз ҷониби Иттифоқи касабаи кормандони маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон қадрдонӣ карда шуданд.

Ёдовар мешавем, ки 26 январи соли равон  дар шаҳри Душанбе даври ҷумҳуриявии Озмуни «Омӯзгори соли Тоҷикистон-2022» оғоз гардид, ки дар он  муаллимони  фанҳои  забони англисии Гимназияи ба номи Асадулло Ғуломови шаҳри Душанбе Фарангез Оддиева, забон ва адабиёти тоҷики Мактаб-интернати ҷумҳуриявии ноҳияи Рӯшон Гулнамо Мамадгаминова,  алгебра ва геометрияи Литсейи давлатии №1-и шаҳри Бохтар Бахтовар Ҳукумзода,  физика ва астрономия, роҳбари маҳфили фанни физикаи МДРИ-и вилояти Суғди ноҳияи Бобоҷон Ғафуров Ҷурабой Бобоҷонов ва омўзгори   синфҳои ибтидоии МТМУ №99 -и шаҳри Турсунзода Азизамоҳ Идиева ҳунару маҳорат ва донишу малакаи худро пешниҳоди аъзои ҳакамон гардониданд.

Озмун се рӯз идома ёфта, дар он аз рӯи шартҳои муаррифии таҷрибаи корӣ, дарси конкурсӣ аз рӯйи ихтисос, таҳлили дарс, соати тарбиявӣ, ҷавоб додан ба 10 савол ва кор бо компютер ғолибон муайян карда шуданд.

Мақсад аз баргузории озмун дарёфт намудани омӯзгорони боистеъдод, муаррифии таҷрибаи пешқадами онҳо ва ба ин восита баланд бардоштани сатҳу сифати таълим мебошад.

Дар маросими ҷамъбастии озмун Вазири маориф ва илм Раҳим Саидзода, муовини Вазири маориф ва илм Зиёдулло Абдулзода, сардорони раёсату шуъба ва роҳбарони муассисаҳоитобеи вазорат, намояндагони раёсат ва шуъбаҳои маорифи вилоят ва шаҳру ноҳияҳо, ҳайати ҳакамон ва довталабони озмун иштирок намуданд.

ДУШАНБЕ, 27.01.2023. /АМИТ «Ховар»/. Бо дастгирию кумаки Раиси Маҷлиси  миллии  Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе  муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар маҳаллаи Тирчиди шаҳри Хоруғи Вилояти Мухтори Кўҳистони Бадахшон бинои кӯдакистони №2 навсозӣ мегардад, хабар медиҳад АМИТ «Ховар» бо истинод ба Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ВМКБ.

Ин муассисаи томактабӣ бо тарҳи  замонавӣ  сохта шуда, ҳуҷраҳои он  бо ашёҳои муосири таълиму тарбия ҷиҳозонида мешаванд. Иншооти мазкур то ҷашни 35‐солагии Истиқлолияти давлатӣ мавриди истифода қарор мегирад.

Баъди навсозии пурраи  кӯдакистон  дар он  наздик ба  50 мураббия  соҳиби ҷойи кор мегардад.

Ёдовар мешавем, ки Тирчид яке аз  маҳаллаҳои сернуфузтарини шаҳри Хоруғ маҳсуб мешавад. Кӯдакистони  ин  маҳалла  соли 1976 бунёд шуда,  бо мурури замон  куҳнаву фарсуда гардида, зарурати сохтмони бинои нави он ба миён омада буд. Айни ҳол дар ин боғчаи бачагона  70 нафар кӯдак ба таълиму тарбия фаро гирифта  шудааст. Баъди навсозии ин муассисаи томактабӣ имкони ба таълиму тарбия фаро  гирифтани  200  нафар кӯдак пайдо мегардад.

Хотиррасон менамоем, ки  навсозии кўдакистони мазкур  бо ташаббуси  Раиси  Маҷлиси  миллии Маҷлиси  Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Рустами Эмомалӣ  амалӣ  гардида, аз ҷониби соҳибкори шаҳри Душанбе, роҳбари Ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуди “Сарманзил” Маҳмудҷон Муродов  анҷом дода  мешавад.